Avrupa Birliği’nde dijital veri güvenliği, giderek daha fazla ön plana çıkarken, Çin merkezli teknoloji şirketlerinin bu düzenlemelere uymadıkları iddialarıyla karşı karşıya kaldıkları bir süreç başladı. Avusturyalı gizlilik savunucusu Max Schrems’in liderliğindeki NOYB (None of Your Business), TikTok, Temu, Xiaomi, Shein, AliExpress ve WeChat gibi popüler Çinli dijital platformlara yönelik şikayetlerde bulundu. Bu şikayetler, Avrupa Birliği’ndeki kullanıcıların kişisel verilerinin, GDPR (Genel Veri Koruma Tüzüğü) kurallarına aykırı şekilde Çin’e aktarıldığı iddialarına dayanıyor.
GDPR’a Aykırı Veri Transferleri
Avrupa Birliği, kişisel verilerin korunmasını sağlamayı amaçlayan GDPR düzenlemesi ile dünya çapında veri güvenliği alanında önemli bir örnek teşkil ediyor. Bu yönetmelik, yalnızca belirli koşullar altında, yani veri transferi yapılan ülkenin veri koruma standartları Avrupa Birliği ile uyumluysa, Avrupa Birliği dışına veri aktarımına izin veriyor. Ancak NOYB, Çin’i “otoriter bir gözetim devleti” olarak tanımlayarak, Avrupa Birliği dışına veri aktarımına izin verilmemesi gerektiğini savunuyor.
Şikayetlere konu olan şirketler arasında TikTok, Temu, Xiaomi, Shein, AliExpress ve WeChat yer alıyor. Bu platformların gizlilik politikalarında, kişisel verilerin Çin’e aktarıldığına dair açık ifadeler bulunuyor. Ayrıca, Temu ve WeChat’in veri transferlerini “üçüncü ülkelere” yaptığı belirtiliyor; ancak bu ülkeler arasında Çin’in de bulunması muhtemel görünüyor.
Şirketlere Verilebilecek Cezalar
NOYB, söz konusu veri aktarımlarının derhal durdurulmasını talep ediyor. Bunun yanı sıra, GDPR’ın öngördüğü maksimum ceza sınırı olan küresel gelirlerin yüzde 4’üne kadar para cezası uygulanmasını istiyor. Bu, büyük şirketler için ciddi bir mali yük oluşturabilir. NOYB, Yunanistan, Hollanda, Belçika, İtalya ve Avusturya gibi Avrupa ülkelerinde şikayetlerini sunmuş durumda.
Daha Önceki Dava Deneyimleri
NOYB, daha önce Apple ve Meta gibi Amerikan teknoloji devlerine yönelik benzer şikayetlerde bulunmuştu. Özellikle Max Schrems’in, Facebook’a karşı açtığı davalar, GDPR’ın uygulanması açısından önemli dönüm noktalarıydı ve bu davalar, şirketlere büyük para cezalarına yol açmıştı. Şimdi ise NOYB, dikkatini Çin merkezli şirketlere çevirmiş durumda.
Küresel Etkiler
Bu şikayetlerin, yalnızca Avrupa’daki kullanıcıları değil, dünya çapında dijital platformlar için de büyük sonuçlar doğurması muhtemel. Avrupa Birliği’nin veri güvenliği konusundaki kararlılığı, küresel düzeyde dijital gizlilik düzenlemelerinin daha da güçlenmesine yol açabilir. Bu süreç, dijital platformların daha şeffaf ve dikkatli bir şekilde kullanıcı verilerini işlemeleri gerektiğini gösteriyor.
Sonuç olarak, Avrupa Birliği’nde veri gizliliği konusunda atılacak adımlar, yalnızca AB içindeki dijital güvenliği değil, dünya genelinde veri aktarımı ve gizliliği konusundaki uygulamaları da şekillendirebilir. Çin merkezli platformlar, bu davaların sonucunda büyük bir hukuki ve finansal yükle karşılaşabilir.