ABD Ticaret Bakanlığı, yapay zeka alanında büyük yankı uyandıran Çin merkezli DeepSeek’in, ABD’nin ihracat kısıtlamalarına tabi olan yapay zeka çiplerini kullanıp kullanmadığını araştırıyor. Konuya yakın kaynaklara göre, soruşturma, ABD’nin Çin’e yönelik yüksek teknoloji ihracatına getirdiği kısıtlamaların ihlal edilip edilmediğini belirlemeyi amaçlıyor.
DeepSeek, yakın zamnda ABD merkezli yapay zeka modellerinden çok daha düşük maliyetle çalışan bir yapay zeka modeli geliştirdiğini duyurdu. Söz konusu model, kısa sürede büyük ilgi gördü ve App Store ile Google Play’de en çok indirilen uygulama haline geldi. Bu gelişme, ABD’nin yapay zeka liderliği üzerindeki hakimiyetinin sarsıldığı yönündeki endişeleri artırdı ve bu korkular, ABD teknoloji şirketlerinin borsada büyük bir kayıp yaşamasına neden oldu.
ABD’nin Çip Savaşındaki Kritik Hamlesi
ABD, son yıllarda Çin’in gelişmiş yapay zeka teknolojilerine erişimini sınırlamak için bir dizi katı ihracat kontrolü uyguluyor. Nvidia’nın en gelişmiş yapay zeka çipleri, bu yasaklar kapsamında Çin’e doğrudan ihraç edilemiyor. Ancak, ABD yetkilileri, Malezya, Singapur ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkeler üzerinden Çin’e çip kaçakçılığı yapıldığına dair bulgular olduğunu belirtiyor.
Ticaret Bakanlığı yetkilileri, DeepSeek’in Singapur’daki kişiler aracılığıyla yasaklı Nvidia çiplerine erişim sağladığına dair iddiaları araştırıyor. Singapur Ticaret Bakanlığı ise DeepSeek’in yasa dışı çip temin ettiğine dair ellerinde herhangi bir kanıt olmadığını açıkladı.
DeepSeek, yaptığı açıklamada, yalnızca yasal olarak temin edilebilen Nvidia H800 ve H20 çiplerini kullandığını belirtti. Ancak yapay zeka sektöründe önde gelen uzmanlardan Anthropic CEO’su Dario Amodei, DeepSeek’in yapay zeka sistemlerini çalıştıran çiplerin bir kısmının, yasaklanmadan önce sevk edilmiş ya da kaçakçılık yoluyla Çin’e ulaştırılmış olabileceğini iddia etti.
ABD ve Çin Arasındaki Teknoloji Rekabeti Kızışıyor
ABD yönetimi, eski başkan Biden döneminde başlatılan ihracat kontrollerini daha da sıkılaştırmayı planlıyor. Öte yandan, yeni göreve başlayan Trump yönetimi de mevcut yasakları genişletme fikrini tartışıyor. Eğer ABD, Nvidia’nın H800 ve H20 gibi hâlâ Çin’e ihraç edilebilen çiplerini de yasaklama yoluna giderse, bu durum Çin merkezli yapay zeka şirketlerinin gelişimini ciddi şekilde zorlaştırabilir.
Nvidia sözcüsü, şirketin ABD ihracat yasalarına sıkı sıkıya bağlı olduğunu ve yasa dışı yollarla yapılan çip transferlerine karşı önlemler aldığını vurguladı. “Ortaklarımızın yasalara uymasını bekliyoruz ve aksi yönde herhangi bir bilgi alırsak buna göre hareket ediyoruz,” dedi.
Bu soruşturma, ABD ve Çin arasındaki yapay zeka ve çip teknolojileri üzerindeki küresel rekabetin giderek daha da sertleştiğini gösteriyor. DeepSeek’in başarısı, Çin’in yapay zeka alanında ABD’ye meydan okuyabileceğini kanıtlayan önemli bir adım olarak görülürken, ABD yetkilileri bu gelişmenin yasaklı çiplerle desteklenip desteklenmediğini ortaya çıkarmaya kararlı görünüyor.
Bu soruşturmanın sonucuna bağlı olarak, ABD’nin yeni ihracat kısıtlamaları getirmesi ve Çinli teknoloji şirketleri üzerindeki baskıyı daha da artırması bekleniyor.