Avrupa Birliği (AB), yapay zeka alanında küresel liderliği hedefleyen iddialı bir yatırım hamlesi başlattı. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Avrupa’nın yapay zeka ekosistemini güçlendirmek amacıyla 200 milyar euroyu (yaklaşık 210 milyar dolar) harekete geçireceğini duyurdu. Bu yatırım, özel sektör ve kamu iş birliğiyle geliştirilen “InvestAI” girişimi kapsamında gerçekleştirilecek.

Avrupa, yapay zeka alanında ABD ve Çin ile rekabet etmekte zorlanıyordu. Ancak yeni fon, kıtanın dijital dönüşümde söz sahibi olmasını sağlayarak, Avrupa’nın teknoloji alanındaki küresel rolünü pekiştirmeyi amaçlıyor. Von der Leyen, “Yapay zeka yarışı henüz sona ermedi. Avrupa, etik ve iş birliğine dayalı yaklaşımıyla bu alanda önemli bir güç haline gelecek,” dedi.

Yapay Zeka Gigafabrikaları: Avrupa’nın Teknoloji Atılımı

Yeni yatırım, Avrupa genelinde dört adet “Yapay Zeka Gigafabrikası” kurulmasını içeriyor. Bu devasa tesisler, büyük ölçekli yapay zeka modellerinin eğitimi için son teknoloji donanımlara sahip olacak ve mevcut yapay zeka altyapılarının dört katı büyüklüğünde bilgi işlem kapasitesi sunacak.

Gigafabrikaların her birinde yaklaşık 100 bin adet en son nesil yapay zeka çipi bulunacak. Bu çipler, özellikle sağlık, iklim bilimi ve üretken yapay zeka alanlarında büyük veri analizi yaparak Avrupa’daki inovasyon süreçlerini hızlandıracak.

Von der Leyen, Avrupa’nın açık inovasyon modelini vurgulayarak, “Bu tesisler, yalnızca büyük teknoloji şirketlerine değil, girişimcilere, araştırmacılara ve üniversitelere de hizmet edecek. Avrupa’daki yeteneklerin küresel sahnede rekabet edebilmesi için güçlü bir altyapı sağlıyoruz,” ifadelerini kullandı.

Özel Sektör İş Birliği ve Finansman Stratejisi

InvestAI girişimi, hem kamu hem de özel sektör yatırımlarıyla finanse edilecek. Avrupa Yapay Zeka Şampiyonları Girişimi (European AI Champions Initiative) adlı özel yatırımcı grubu, projeye 150 milyar euro taahhütte bulundu. AB ise 50 milyar euro ekleyerek toplam yatırım tutarını 200 milyar euroya çıkardı.

Avrupa Komisyonu’na göre fonun 20 milyar euroluk kısmı doğrudan gigafabrikaların inşasına aktarılacak. Geriye kalan bütçe ise dijital inovasyon merkezleri, araştırma projeleri ve start-up ekosistemini desteklemek için kullanılacak. Finansmanın bir kısmı, Dijital Avrupa Programı, Ufuk Avrupa ve InvestEU gibi AB fonlarından sağlanacak.

Avrupa Yatırım Bankası Başkanı Nadia Calviño, “Bu yatırım, yapay zekada küresel ölçekte liderlik iddiamızın en somut göstergesidir. Avrupa’nın teknolojik bağımsızlığını güçlendirmek için bu fırsatı değerlendireceğiz,” dedi.

ABD ve Çin ile Rekabet: Yapay Zeka Savaşları Kızışıyor

Avrupa’nın devasa yatırımı, ABD ve Çin’in yapay zeka alanındaki büyük projelerine bir yanıt olarak görülüyor. ABD, OpenAI, Oracle ve SoftBank liderliğinde geliştirilen 500 milyar dolarlık “Stargate” veri merkezi projesi ile yapay zeka altyapısını genişletmeye devam ediyor. Çin ise, Tencent ve Alibaba gibi teknoloji devlerinin öncülüğünde devasa yapay zeka yatırımları gerçekleştiriyor.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, kısa süre önce 109 milyar euro değerinde bir ulusal yapay zeka yatırım planı açıkladı. Fransa, Nvidia çipleri kullanarak yeni nesil yapay zeka hesaplama projeleri geliştirecek ve bu alana bir gigawatt nükleer enerji tahsis edecek.

Ancak AB’nin sunduğu model, kapalı ekosistemlerden farklı olarak “açık inovasyon” anlayışına dayanıyor. Von der Leyen, “Biz, sadece birkaç büyük oyuncunun değil, tüm ekosistemin faydalanacağı bir model oluşturuyoruz. Yapay zekanın erişilebilir, etik ve güvenilir olmasını sağlamak istiyoruz,” dedi.

Avrupa’nın Dijital Geleceği Şekilleniyor

Avrupa Birliği, 200 milyar euroluk bu dev yatırım ile yapay zeka alanında kritik bir dönemeçte. Özellikle tıp, bilim, üretim ve iklim değişikliğiyle mücadele gibi alanlarda Avrupa’nın rekabet gücünü artırması bekleniyor.

Von der Leyen, sözlerini şu şekilde noktaladı: “Yapay zeka sadece bir teknoloji değil, bir devrim. Bu devrimi Avrupa’nın şekillendirmesi için tüm gücümüzle çalışacağız.”

Önümüzdeki yıllarda Avrupa’nın bu yatırımlarının nasıl bir dönüşüm yaratacağını ve küresel yapay zeka yarışındaki yerini nasıl güçlendireceğini hep birlikte göreceğiz.