Amerikan kamu yönetiminde büyük yankı uyandıran gelişmeler yaşanıyor. Elon Musk başkanlığındaki Hükümet Verimliliği Bakanlığı (DOGE), ABD Gelir İdaresi’nin (IRS) son derece hassas vergi mükellefi veri sistemlerine erişim talebinde bulundu. Bu talep, milyonlarca Amerikalının vergi beyannameleri, Sosyal Güvenlik numaraları ve banka hesap bilgileri gibi en özel finansal verilerini içeren sistemleri kapsıyor.

İlgili girişim, Beyaz Saray tarafından “hükümet içinde israf, dolandırıcılık ve suistimalle mücadele” gerekçesiyle savunulurken, eleştirmenler bu durumun kişisel verilerin kötüye kullanımına ve anayasal hakların ihlaline yol açabileceğini belirtiyor.

DOGE, Vergi Mükellefi Verilerine Neden Erişmek İstiyor?

DOGE’nin hedefinde, IRS’nin Entegre Veri Alma Sistemi (IDRS) bulunuyor. IDRS, Amerikan vergi mükelleflerine ait en hassas finansal bilgileri barındıran bir sistem ve yetkisiz erişime karşı sıkı protokollerle korunuyor. IRS çalışanlarının bile bu sisteme erişimi sınırlı ve belirli bir görevle ilişkilendirilmiş olmalı. Ancak DOGE, hükümet içindeki israf ve suistimali tespit etmek adına sisteme doğrudan erişim talep ediyor.

Beyaz Saray yardımcı basın sekreteri Harrison Fields, bu girişimin bozuk sistemin temizlenmesi için bir zorunluluk olduğunu savunarak, “Amerikan halkı, vergilerinin nasıl harcandığını bilmeyi hak ediyor” dedi.

Buna karşılık Senato Finans Komitesi üyeleri ve gizlilik savunucuları, bu erişim izninin federal gizlilik yasalarının ihlaline yol açabileceğini ve milyonlarca Amerikalının özel bilgilerinin tehlikeye atılabileceğini öne sürüyor.

IRS İçinde Bölünme: Güvenlik mi, Açıklık mı?

IRS içinden sızan bilgilere göre, DOGE tarafından atanan yazılım mühendisi Gavin Kliger, IDRS’ye erişim yetkisi almak üzere. Kliger’in en az 120 gün boyunca IRS içinde kıdemli danışman olarak çalışması ve sistemin işleyişini denetlemesi bekleniyor. Ancak, şu ana kadar resmi bir onay verilmiş değil.

IRS, daha önce vergi mükelleflerinin bilgilerinin yetkisiz erişimden korunmasını garanti altına almak için katı kurallar getirmişti. IDRS’ye yetkisiz erişimin fesih, para cezası ve hatta hapis cezası ile sonuçlanabileceği belirtiliyor. IRS iç düzenlemeleri, çalışanların eşlerinin, arkadaşlarının veya kişisel ilişkileri olan kişilerin vergi bilgilerine erişimini yasaklıyor.

IRS çalışan kılavuzunda şu ifadeler yer alıyor:

“Vergi mükellefi, hesabıyla ilgili bilgilerin yetkisiz ifşasından ve yetkisiz değişikliklerden korunmalıdır. IDRS kullanıcısı, bir hesaba erişmek için kimliğini kullanan diğer personelden korunmalıdır.”

Ancak DOGE yetkililerinin sisteme erişimiyle ilgili herhangi bir güvenlik önlemi olup olmayacağı henüz netlik kazanmadı.

Senatörlerden Sert Tepki

Demokrat Senatörler Elizabeth Warren ve Ron Wyden, yazdıkları bir mektupta DOGE ekibinin IRS sistemlerine erişiminin kapsamının acilen açıklanmasını talep etti. Senatörler, bu girişimin federal gizlilik yasalarının ihlaline yol açabileceğini ve daha önceki yönetimlerde siyasi atamaların milyonlarca Amerikalının özel verilerine erişimini engelleyen yasaların çiğnenebileceğini vurguladı.

Mektupta, “DOGE yetkililerinin bu sistemlere geniş çaplı erişim sağlamasına izin vermek, bu yasaların doğrudan ihlali anlamına gelebilir” ifadeleri yer aldı.

Bu talep, kamuoyunda da geniş yankı buldu. Gizlilik savunucuları ve hukuk uzmanları, DOGE’nin bu hamlesinin hükümet gözetiminin genişletilmesi anlamına gelebileceğini ve bireysel özgürlükleri tehdit edebileceğini öne sürüyor.

Vergi Sezonunda Gelen Kriz: IRS Çalışanlarında Büyük Azalma

DOGE’nin erişim talebiyle birlikte, IRS’nin binlerce çalışanını işten çıkarmayı planladığı da ortaya çıktı. Bu karar, ABD’de 15 Nisan’da kutlanan Vergi Günü’ne yaklaşılırken büyük bir yönetim krizi yaratabilir. Vergi işlemlerinin zirve yaptığı bu dönemde personel eksikliği, iş yükünün artmasına ve işlem sürelerinin uzamasına neden olabilir.

IRS içinde bazı yöneticiler, hükümet içinde reform yapma çabasının önemli olduğunu ancak personel kesintileriyle birleştiğinde vergi mükellefleri için büyük aksaklıklara neden olabileceğini savunuyor.

Erişim Hakkı mı, Güvenlik Tehdidi mi?

DOGE’nin IRS’ye yönelik erişim talebi, Amerikan kamu yönetimi içinde büyük bir güç mücadelesine dönüşmüş durumda. Beyaz Saray ve DOGE yetkilileri bu hamlenin hükümet içindeki yolsuzluğu temizleme çabalarının bir parçası olduğunu savunurken, eleştirmenler kişisel verilerin gizliliği ve anayasal haklar açısından büyük riskler taşıdığını belirtiyor.

Bu gelişmeler, Amerikan halkını yakından ilgilendiren devlet şeffaflığı, kişisel verilerin güvenliği ve hükümetin denetlenmesi gibi kritik konuların yeniden tartışılmasına neden oldu.

Önümüzdeki günlerde IRS’nin vereceği nihai karar ve Kongre’nin bu konuya nasıl yaklaşacağı, Amerikan yönetim sisteminde veri gizliliği ve hükümet gözetimi konusunda önemli bir dönüm noktası olabilir.