İngiltere Rekabet ve Piyasalar Kurumu’nun (CMA) yayımladığı son rapor, mobil tarayıcı pazarında inovasyonun önündeki engelleri gözler önüne serdi. Araştırmaya göre Apple ve Google, piyasadaki hakimiyetlerini kullanarak rekabeti sınırlıyor ve kullanıcıların alternatif tarayıcıları keşfetmesini zorlaştırıyor. Özellikle Apple’ın iOS ekosistemi içindeki sıkı kontrolü ve Google’ın Android platformundaki ayrıcalıkları, sektörde yeniliği baskılarken tüketicilere daha iyi hizmet sunabilecek rakiplerin önünü kesiyor. Peki, bu durum kullanıcılar ve geliştiriciler için ne anlama geliyor? Düzenleyiciler nasıl bir adım atabilir? İşte detaylar…
Mobil Tarayıcı Pazarı Neden Sorunlu?
CMA’nın 611 sayfalık nihai raporunun özetinde, Apple ve Google’ın mobil tarayıcı ekosisteminde rekabeti nasıl engellediği detaylı şekilde incelendi. Apple’ın iOS cihazlarında tüm tarayıcıların WebKit motorunu kullanmasını zorunlu kılması, rakip tarayıcıların farklılaşmasını ve yeni özellikler sunmasını engelliyor. Örneğin, WebKit dışında bir tarayıcı motoruna izin verilmemesi, üçüncü taraf geliştiricilerin inovatif çözümler üretmesini zorlaştırıyor.
Buna ek olarak, Safari’nin iPhone’larda varsayılan tarayıcı olarak önceden yüklenmiş olması, kullanıcıların alternatif tarayıcılardan haberdar olmasını zorlaştırıyor. Her ne kadar iPhone kullanıcıları varsayılan tarayıcılarını değiştirebilse de, çoğu kişinin bunu yapmadığı belirtiliyor.
Google cephesinde ise en büyük sorun, şirketin Android işletim sistemine entegre Chrome tarayıcısını varsayılan olarak sunması ve Apple ile yaptığı gelir paylaşımı anlaşmaları. Google, Apple’a iOS’taki Safari ve Chrome’da yapılan aramalar üzerinden elde ettiği reklam gelirinin önemli bir bölümünü ödüyor. Bu durum, Apple’ın Google’ın ana rakiplerine (örneğin Microsoft Bing veya DuckDuckGo gibi alternatif arama motorlarına) kapıyı kapatmasına yol açıyor ve rekabeti doğrudan etkiliyor.
Apple ve Google’ın Savunması
Eleştirilerin hedefindeki iki teknoloji devi, raporun ardından resmi açıklamalar yayımladı. Apple, “inovasyonu teşvik eden dinamik ve rekabetçi bir pazar ortamını desteklediklerini” belirterek, CMA’nın önerdiği bazı çözümlerin gizlilik, güvenlik ve kullanıcı deneyimini olumsuz etkileyebileceğini savundu.
Google ise Android’in “açık bir platform olduğunu” vurguladı ve sistemlerinin kullanıcıya daha fazla seçenek sunduğunu iddia etti. Şirket ayrıca, CMA ile iş birliği içinde çalışarak daha şeffaf bir rekabet ortamı oluşturmayı hedeflediklerini belirtti.
Önerilen Çözümler: Rekabeti Artıracak mı?
CMA, mobil tarayıcı pazarındaki rekabeti artırmak için birkaç öneri sundu:
- Apple’ın WebKit Zorunluluğunu Kaldırması: Bu değişiklik, alternatif tarayıcıların iOS’ta kendi motorlarını kullanmasına olanak tanıyacak ve tarayıcıların performans ve güvenlik alanında yenilik yapmasını sağlayacak.
- Tarayıcı Seçimi Ekranı: Apple ve Google, cihaz kurulumu sırasında kullanıcılara hangi tarayıcıyı varsayılan olarak kullanmak istediklerini seçme imkanı sunmalı.
- Google ve Apple Arasındaki Gelir Paylaşımı Anlaşmalarının Yasaklanması: Böylece, Safari gibi tarayıcılarda yalnızca Google’ın değil, diğer arama motorlarının da rekabet edebilmesi sağlanacak.
- Uygulama İçi Tarama Sınırlamalarının Kaldırılması: Alternatif tarayıcıların, Apple’ın Safari’siyle aynı yeteneklere sahip olması gerekiyor.
CMA’nın sunduğu bu öneriler henüz yürürlüğe girmedi. Ancak, İngiltere’nin Dijital Piyasalar, Rekabet ve Tüketiciler Yasası (DMCC) kapsamında Apple ve Google’ın “stratejik pazar statüsüne” sahip olup olmadığını belirleyecek bir başka soruşturma devam ediyor. Eğer bu devler SMS (Stratejik Pazar Statüsü) etiketi alırsa, daha katı antitröst düzenlemelerine tabi olacak ve belirli pazar davranışlarını değiştirmeye zorlanabilecekler.
Mobil Tarayıcı Ekosistemi Değişebilir mi?
CMA’nın raporu, Apple ve Google’ın mobil tarayıcı pazarındaki hakimiyetinin kırılması gerektiğini vurgulayan en güçlü belgelerden biri. Ancak, henüz somut bir yaptırım uygulanmış değil. Önümüzdeki aylarda İngiltere hükümetinin nasıl bir yol izleyeceği, Apple ve Google’ın politikalarını nasıl değiştireceği büyük bir merak konusu.
Bu soruşturmanın sonucunda, mobil tarayıcı ekosisteminde önemli değişiklikler yaşanabilir. Apple ve Google, kullanıcıları için daha adil bir rekabet ortamı yaratmak zorunda kalabilir. Ancak, teknoloji devlerinin vereceği yanıt, bu sürecin ne kadar etkili olacağını belirleyecek.