Apple, ABD Başkanı Donald Trump’ın açıkladığı yüksek oranlı gümrük tarifelerinin ardından, son beş yılın en sert hisse düşüşünü yaşadı. Perşembe günü Apple hisseleri %8,5 oranında değer kaybederek şirketin piyasa değerinden 250 milyar dolardan fazla bir kısmı sildi. Bu, Apple tarihinin en dramatik değer kayıplarından biri olarak kayda geçti.
Trump yönetiminin yeni tarifeleri, sadece Apple’ı değil, Nasdaq’ı domine eden diğer teknoloji devlerini de etkiledi. Amazon hisseleri %7,2, Meta ve Tesla hisseleri %6, Nvidia ise %4’ten fazla düşüşle güne veda etti. Wall Street’teki bu sarsıntı, yatırımcıların yüksek belirsizlik ortamında teknoloji hisselerinden uzaklaşmasına neden oldu.
Trump’ın Tarifeleri: Küresel Tedarik Zincirine Saldırı mı, Yerli Üretime Dönüş Mü?
Trump Çarşamba öğleden sonra yaptığı açıklamada, ithal ürünlere yönelik kapsamlı bir gümrük tarifesi planını duyurdu. Buna göre Çin’den gelen mallara %54 oranında, Vietnam’dan gelenlere ise %46 oranında vergi uygulanacak. Genel tarife seviyesi tüm ülkeler için en az %10 olarak belirlendi ve uygulamanın 5 Nisan itibarıyla yürürlüğe gireceği belirtildi.
Başkan Trump, bu kararı “Amerikan ekonomisini özgürleştirme hamlesi” olarak tanımlarken, Beyaz Saray tarifelerin herhangi bir pazarlık kozu değil, yerli üretimi artırmak adına bir zorunluluk olduğunu savundu.
Ancak piyasanın verdiği tepki, bu açıklamanın yatırımcıları ikna etmekten uzak olduğunu gösterdi. Wedbush Securities’in analistlerine göre, açıklanan tarifeler, teknoloji sektörü açısından “en kötü senaryodan bile daha kötü”.
Apple’ın Asya Tabanlı Üretim Ağı Krizde
Apple, ürünlerinin büyük bölümünü Çin, Vietnam, Hindistan ve Tayvan gibi Asya ülkelerinde üretiyor. Yeni tarifeler, Apple’ın bu ülkelerdeki üretim maliyetlerini dramatik biçimde artırıyor. Şirketin CEO’su Tim Cook’un, Beyaz Saray’la yürüttüğü diplomatik girişimler sonuçsuz kalırken, Apple şimdi iki zorlu seçenekle karşı karşıya: Ya ürün fiyatlarını yükseltmek zorunda kalacak ya da artan maliyeti kendi kâr marjından karşılayacak.
Apple’ın geleneksel brüt marjı yaklaşık %38 civarında seyrediyor. Ancak bu marj, yeni vergi yükleriyle ciddi şekilde daralabilir. Ürün fiyatlarının artırılması, özellikle iPhone gibi yüksek fiyatlı ürünlerde tüketici talebini azaltma riskini doğuruyor. Bu nedenle Apple’ın hisselerindeki düşüş, yalnızca bir piyasa refleksi değil, uzun vadeli belirsizliklerin de işareti olarak görülüyor.
Teknoloji Sektörü Topyekûn Sarsıldı
Apple ile başlayan çöküş, kısa sürede diğer teknoloji devlerine de sıçradı. Amazon gibi tıpkı Apple gibi küresel tedarik zincirine bağımlı şirketler, yatırımcıların gözünde riskli varlıklar haline geldi. Meta, Nvidia ve Tesla gibi firmalar da, Trump’ın ekonomik milliyetçilik hamlesinden payını aldı.
Analistler, bu tarifelerin etkisinin yalnızca hisse senedi piyasasıyla sınırlı kalmayacağına; tüketici elektroniği, yazılım hizmetleri ve donanım üretimi gibi alanlarda da küresel fiyat artışlarına ve tedarik sorunlarına yol açabileceğini öngörüyor.
Teknoloji Ekonomisi Dönüm Noktasında
Trump’ın gümrük tarifeleri, yalnızca bir dış ticaret politikası kararı değil; aynı zamanda küresel teknoloji ekonomisinin yönünü değiştirme potansiyeline sahip bir adım. Apple gibi devler, üretim stratejilerini ve tedarik zinciri politikalarını gözden geçirmek zorunda kalabilir. Kısa vadede bu, hisse değerlerinde düşüş, uzun vadede ise yeni üretim merkezlerinin doğuşu ya da yerli üretim çağının yeniden canlanması anlamına gelebilir.
Bu gelişmeler ışığında, Apple’ın ve diğer teknoloji devlerinin önünde zorlu bir dönem bulunuyor. Şirketler şimdi yalnızca ürün inovasyonlarıyla değil, jeopolitik dengeleri ve ticaret politikalarını doğru okuma becerileriyle de yarışmak zorunda.