ABD Başkanı Donald Trump, yeniden alevlenen küresel ticaret gerilimleri ortasında beklenmedik bir açıklamayla hem Çin’e karşı sert bir tarife artışı ilan etti, hem de Çin dışındaki birçok ülkeye yönelik gümrük vergilerinde geçici bir indirime gitti. Trump’ın paylaşımı sonrası Beyaz Saray’dan gelen açıklamalar, bu kararın stratejik bir müzakere adımı olarak değerlendirildiğini ortaya koyuyor.
Çin’e Yüzde 125 Gümrük Vergisi: “Artık Sürdürülemez”
Donald Trump, Truth Social hesabından yaptığı açıklamada, Çin’e yönelik gümrük tarifesini yüzde 125’e çıkardığını duyurdu. Bu kararın gerekçesi olarak, Çin’in “dünya piyasalarına gösterdiği saygısızlık” gösterildi. Trump, Çin’in ticaret politikalarını “dolandırıcılık” olarak nitelendirirken, bu adımın Pekin’e “artık oyunların sona erdiğini” hatırlatmayı amaçladığını söyledi.
Trump’ın açıklamasında şu ifadeler dikkat çekti:
“Çin’in ABD’yi ve diğer ülkeleri dolandırma günleri artık sürdürülebilir ya da kabul edilebilir değil. Bu nedenle derhal yürürlüğe girmek üzere Çin’e yönelik tarifeyi yüzde 125’e yükseltiyorum.”
Bu açıklama, ABD’nin Çin ile olan uzun süredir devam eden ticaret savaşının yeni bir evreye girdiğini gösteriyor. Trump’ın başkanlığı döneminde başlayan gümrük tarifeleri savaşı, özellikle teknoloji ve tarım sektörlerini doğrudan etkilemişti. Yeni açıklama, bu stratejinin Trump tarafından hâlâ güçlü bir müzakere aracı olarak görüldüğünü gösteriyor.
90 Günlük “Duraklatma” ve Yüzde 10’luk Tarife İndirimi
Trump, Çin dışında kalan ülkeler içinse bambaşka bir politika izliyor. Aynı paylaşımında, 75’ten fazla ülkenin ticaret misillemesinde bulunmaması nedeniyle bu ülkelere yönelik gümrük vergilerinde yüzde 10’a kadar indirime gidileceğini ve bu uygulamanın 90 gün süreceğini duyurdu.
Beyaz Saray Basın Sözcüsü Karoline Leavitt, bu indirimin özellikle Vietnam gibi ABD’den büyük miktarda mal ithal eden ülkeleri olumlu etkileyeceğini belirtti. Sözcüye göre, bu ülkelerin ticari tavırları “yapıcı ve misillemeden uzak” olarak değerlendirilmiş ve Trump yönetimi tarafından ödüllendirilmiş durumda.
“Yippie Yaptıklarını Düşünüyordum”: Geri Adım mı, Taktik mi?
Ancak Trump’ın bu kararları yalnızca planlı bir ekonomik stratejinin parçası mı, yoksa kamuoyundan gelen tepkilerin sonucu mu olduğu konusunda bazı çelişkili sinyaller bulunuyor. Başkan, Beyaz Saray’daki gazetecilere yaptığı açıklamada “İnsanların… yippie yaptığını düşünüyordum” sözleriyle, bu hamlenin bir ölçüde kamuoyunun tepkilerine yanıt olduğunu kabul etti.
Öte yandan ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, bu geçici tarifelerin “teslimiyet değil, pazarlık gücü kazanma” aracı olduğunu ifade etti. ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick de Trump’ın paylaşımının hazırlanması sürecinde bizzat yanında bulunduğunu ve bunun “en sıra dışı Truth yazılarından biri” olduğunu söyledi.
Çin Sessiz, Diğer Ülkeler Memnun
Trump’ın açıklamasına karşılık Çin’den henüz resmi bir tepki gelmedi. Ancak analistler, bu kararın Çin-ABD ticaret ilişkilerini daha da gerilimli bir hale getirebileceğini belirtiyor. Pekin’in bu karara misilleme ile yanıt verip vermeyeceği, önümüzdeki günlerde küresel piyasalarda belirleyici olabilir.
Diğer yandan, tarifelerden geçici olarak muaf tutulan ülkelerin büyük çoğunluğu bu adımdan memnuniyet duyuyor. ABD ile ticaret yapan pek çok ülke, Trump’ın sunduğu bu 90 günlük “duraklama” dönemini hem ekonomik toparlanma hem de uzun vadeli anlaşmalar için bir fırsat olarak değerlendirme eğiliminde.
Küresel Ticarette Yeni Dönem mi?
Trump’ın bu adımı, yalnızca ABD-Çin ilişkilerini değil, genel olarak küresel ticaret dengelerini de etkileme potansiyeline sahip. Uzmanlara göre, Trump’ın müzakere gücünü artırmak adına uyguladığı bu “havucun yanında sopa” yaklaşımı, kısa vadede piyasalarda dalgalanmalara neden olabilir. Ancak uzun vadede, yeni ticaret dengelerinin kurulmasına kapı aralayabilir.
ABD’de atmosferinin giderek ısındığı bu dönemde, Trump’ın dış ticaret politikalarını yeniden gündeme taşıması, halk nezdinde ekonomik egemenlik vurgusunu öne çıkarmaya yönelik bir hamle olarak da okunabilir.
Sonuç olarak Trump’ın ani tarife kararları, yalnızca ekonomiyle sınırlı değil; diplomatik ilişkiler, müzakere stratejileri ve iç siyaset açısından da çok katmanlı etkiler taşıyor. Önümüzdeki 90 gün, hem ABD’nin hem de küresel ticaretin geleceği adına kritik bir sınav olacak gibi görünüyor.