Donald Trump’ın Beyaz Saray’a dönüşüyle birlikte yeniden alevlenen ticaret savaşlarında dikkat çekici bir gelişme yaşandı. Çin ve diğer Asya ülkelerine yönelik sert gümrük tarifeleriyle teknoloji dünyasında endişe yaratan Trump yönetimi, akıllı telefonlar, dizüstü bilgisayarlar, sabit diskler ve işlemciler gibi temel elektronik ürünler için önemli bir geri adım attı. Yeni düzenlemeyle birlikte bu ürünler, hem Çin’e uygulanan %125’lik ek gümrük vergisinden hem de küresel ölçekte geçerli olan %10’luk temel tarifeden muaf tutuldu.
Bu karar, geçtiğimiz hafta yürürlüğe giren yüksek tarifelerin teknoloji piyasalarında yarattığı dalgalanmanın hemen ardından geldi. ABD Gümrük ve Sınır Koruma Kurumu’nun güncellediği yönergeler, yalnızca nihai ürünleri değil, aynı zamanda yarı iletken üretiminde kullanılan makineleri de kapsıyor. Böylece, TSMC gibi çip üreticileri de bu muafiyetten faydalanabilecek.
Önce Sert Adımlar, Şimdi Geri Çekilme
Trump yönetiminin ilk adımı, Çin’den ithal edilen ürünlere %20 oranında zaten uygulanmakta olan vergilere ek olarak %125’lik yeni bir yük getirmek olmuştu. Bu, ithalat maliyetlerini dramatik şekilde artırarak tüketici elektroniği ürünlerinde ciddi fiyat artışlarını beraberinde getireceği endişesini doğurmuştu. Sony, televizyonlarının fiyatlarını artırırken, OnePlus, yeni akıllı saatlerinin etiket fiyatını gerekçe göstermeden yükseltmişti. Nintendo ise yeni nesil konsolu Switch 2’nin ABD ön siparişlerini erteleyerek temkinli bir tutum sergilemişti.
Ancak kamuoyu tepkisi ve piyasa dalgalanmaları, Trump’ın bir kez daha rotasını gözden geçirmesine neden oldu. Beyaz Saray kaynakları, yeni muafiyet kararının aynı zamanda küçük paketlerdeki nakliye vergilerini de kapsadığını belirtiyor. Önceki yürütme emriyle düşük değerli ürünlerdeki vergi oranları üç katına çıkarılmıştı, ancak yeni düzenleme bu alanı da esnetiyor.
Silikon Vadisi Derin Nefes Aldı
Trump’ın sürpriz muafiyet kararı, özellikle Apple, Nvidia ve Microsoft gibi ABD merkezli teknoloji devleri için adeta bir can simidi oldu. Apple’ın tarifeler yürürlüğe girmeden hemen önce Hindistan’dan 600 ton iPhone ithal etmesi, sektörün gelişmelere karşı ne denli hazırlıksız yakalandığını gözler önüne seriyor. Wedbush Securities’in küresel teknoloji araştırmaları başkanı Daniel Ives, gelişmeyi “teknoloji yatırımcıları için bir rüya senaryosu” olarak tanımlıyor.
Ancak her şey bu kadar net değil. Trump’ın tarifelerden muaf tuttuğu ürünlerin hâlâ bazı eski vergilere tabi olduğu, özellikle Çin’e karşı yürütülen fentanil ve öncül madde ihracatıyla bağlantılı %20’lik verginin geçerliliğini koruduğu belirtiliyor. Bu da yeni muafiyetin bir tam serbestlik değil, sınırlı bir gevşeme olduğuna işaret ediyor.
Gelecek Belirsiz: Hedefli Tarifeler Gündemde
Uzmanlar, bu geri adımın geçici olabileceği konusunda uyarıyor. Trump yönetiminin, önümüzdeki aylarda belirli elektronik ürünlere özel, daha hedefli tarifeler uygulamayı değerlendirdiği belirtiliyor. Bu, üretim merkezleri hâlâ büyük ölçüde Asya’da bulunan teknoloji şirketleri için yeni bir belirsizlik perdesini aralıyor.
Ayrıca, ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick’in açıklamalarına göre, yarı iletken ürünlere yönelik ulusal güvenlik temelli yeni bir tarife çalışması yolda. Bu tarifelerin bir iki ay içinde devreye alınabileceği belirtiliyor. Dolayısıyla, bugünkü muafiyet, sektördeki genel rahatlamayı kalıcı hale getirmekten uzak olabilir.
Zam Fırtınası Şimdilik Ertelendi
Tüketiciler açısından bakıldığında, bu karar kısa vadede olumlu bir gelişme. Akıllı telefonlar, bilgisayarlar ve donanım bileşenlerine dair fiyat artışlarının en azından bir süreliğine ötelenmiş olması, enflasyonla mücadele eden ABD kamuoyu için sevindirici bir haber. Ancak bu geçici nefes alma süreci, Trump yönetiminin ticaret politikalarında kalıcı bir yumuşama anlamına gelmiyor.
Teknoloji şirketleri, yatırımcılar ve tüketiciler için oyun henüz bitmiş değil. Trump’ın ticaret sarkacı bir kez daha yön değiştirirse, piyasalarda yeni bir türbülans dalgası kaçınılmaz olabilir. Şimdilik tek net gerçek şu: Elektronik eşya fiyatlarında beklenen büyük zam dalgası, bir süreliğine rafa kaldırıldı.