Meta CEO’su Mark Zuckerberg, teknoloji dünyasının en kritik antitröst davalarından birinde Federal Ticaret Komisyonu (FTC) karşısında ifade verirken, sosyal medya devinin yıllar içinde attığı adımların perde arkasını detaylı bir şekilde anlattı. Şirketin Instagram ve WhatsApp gibi platformları satın alma kararlarının rekabeti bastırmak için değil, kullanıcı deneyimini zenginleştirmek ve teknolojik yenilikleri hızlandırmak için alındığını savundu.
Zuckerberg, Washington’daki federal mahkemede yaklaşık dokuz saat süren ifadesinde, Meta’nın sosyal medya pazarındaki gücünü nasıl kullandığına dair eleştirilere yanıt verdi. Duruşmalar, FTC’nin Meta’nın dijital pazarda tekel oluşturduğuna dair iddialarını araştırıyor. Özellikle, şirketin Instagram ve WhatsApp gibi potansiyel rakiplerini satın alarak pazar rekabetini sekteye uğrattığı yönündeki suçlamalar dikkat çekiyor.
FTC’nin Tezi: Stratejik Satın Alımlarla Rakipler Engellendi
FTC, Meta’nın 2010’ların başında stratejik satın almalar yaparak yükselen rakipleri sistematik şekilde saf dışı bıraktığını iddia ediyor. Komisyona göre, Meta’nın Instagram ve WhatsApp’ı bünyesine katması, sosyal medya alanında kullanıcıların gerçek anlamda alternatif platformlara yönelmesini engelledi. FTC, bu durumu “rekabetin boğulması” olarak tanımlıyor.
Komisyon, özellikle “kişisel sosyal ağ hizmetleri” adı verilen pazar segmentine odaklanıyor. Bu segment, kullanıcıların arkadaşları ve aileleriyle bağlantı kurdukları platformları kapsıyor. FTC’ye göre Meta, bu alanda mutlak bir hakimiyet kurarak Snapchat ve MeWe gibi alternatifleri gölgede bıraktı.
Zuckerberg’in Savunması: “Pazar Akışkan, Rekabet Sert”
FTC’nin iddialarına karşı savunma yapan Zuckerberg, sosyal medya pazarının sabit ve sınırları belirli bir alan olmadığını, aksine “akışkan ve sürekli evrilen” bir yapı taşıdığını vurguladı. TikTok, YouTube ve iMessage gibi platformları en büyük rakipleri arasında gösteren Zuckerberg, Meta’nın bu platformlarla sıkı bir rekabet içinde olduğunu belirtti.
Zuckerberg ayrıca, Facebook’un arkadaş bağlantıları üzerine kurulu yapısını öne çıkarmasının sadece pazarlama dili olduğunu, bunun LinkedIn gibi diğer platformlarla örtüşmediği anlamına gelmediğini ifade etti. “Evet, Facebook arkadaşlar için diyoruz çünkü bu kullanıcılar üzerinde olumlu bir izlenim bırakıyor. Ama bu, diğer platformlarla örtüşmediğimiz anlamına gelmez” dedi.
Snapchat ve Alternatif Senaryolar
Duruşmada gündeme gelen belgeler, Meta’nın geçmişte düşündüğü sıra dışı stratejilere de ışık tuttu. 2013 yılında Snapchat CEO’su Evan Spiegel’e yapılan 6 milyar dolarlık satın alma teklifi, bugün teknoloji tarihinin önemli dönemeçlerinden biri olarak görülüyor. Spiegel teklifi reddetmişti. Zuckerberg ise mahkemede, “Kabul etseydi, Snapchat bugün olduğundan çok daha hızlı büyümüş olurdu” değerlendirmesinde bulundu.
Daha da ilginci, Zuckerberg’in bazı dönemlerde Facebook kullanıcılarının arkadaş listelerini silmesini teşvik eden, hatta Instagram’ı kapatmayı düşünen fikirleri gündeme getirdiği ortaya çıktı. Bu tür öneriler, Meta’nın büyüme stratejilerinin zaman zaman ne kadar radikal olabileceğini gösteriyor.
Sadece Reklamdan Oluşan Bir Akış Mümkün müydü?
FTC, Meta’nın kullanıcıları tekelleştirdiği ölçüde reklam yoğunluğunu artırabildiğini öne sürüyor. Zuckerberg, mahkemede bu yöndeki düşünceleri doğruladı: Şirketin bir dönem yalnızca reklamlardan oluşan bir içerik akışı üzerinde ciddi şekilde düşündüğünü belirtti. Kullanıcıların reklamları sıradan içerikler kadar ilgi çekici buldukları yönündeki geri bildirimler, bu fikri cesaretlendirmişti.
Mahkemede Mesajlaşmalar ve İç Belgeler
Dava sürecinde sunulan iç yazışmalar, Meta’nın bazı platformları satın alma sürecindeki motivasyonlarını daha net gözler önüne serdi. Bu belgeler, Zuckerberg’in Instagram’ın hızlı yükselişinden endişe duyduğunu ve WhatsApp gibi mesajlaşma uygulamalarının sosyal medya alanında potansiyel bir tehdit olarak değerlendirildiğini gösteriyor.
Zuckerberg, bu satın almaların şirketi tekel haline getirmek için değil, söz konusu uygulamaları daha etkili ve kullanıcı dostu hale getirmek için yapıldığını savundu. “Bu uygulamaları satın almak onları bugün oldukları noktaya getirdi” dedi.
Sırada Sheryl Sandberg Var
Dava kapsamında Zuckerberg’in ardından eski COO Sheryl Sandberg’in de ifade vermesi bekleniyor. FTC’nin, Meta’nın iç yapısını ve karar alma süreçlerini daha da derinlemesine analiz edebilmesi açısından Sandberg’in ifadesi kilit önemde olacak.
Dijital İmparatorluk Sorgu Altında: Meta’nın Geleceği Bu Dava ile Şekillenebilir
Bu dava, yalnızca Meta’nın değil, tüm teknoloji devlerinin gelecek stratejilerini doğrudan etkileyecek emsal niteliğinde bir süreci temsil ediyor. FTC’nin iddialarının mahkeme tarafından nasıl değerlendirileceği, Silikon Vadisi’nin “büyü ya da satın al” stratejilerinin yasal sınırlarını yeniden tanımlayabilir.
Meta cephesinde ise savunmanın temel mesajı net: Rekabet var, pazar dinamik ve yenilik için yapılan satın almalar bugün milyarlarca kullanıcının fayda sağladığı platformlara dönüştü. Karar, teknoloji dünyasında dengeleri ciddi şekilde değiştirebilir.
