Apple’ın hizmetlerden sorumlu kıdemli başkan yardımcısı Eddy Cue, ABD Adalet Bakanlığı’nın Google’a karşı açtığı antitröst davasının çözüm sürecinde, yalnızca geçmişteki anlaşmaları savunmakla kalmadı; aynı zamanda teknoloji dünyasının geleceğine dair dikkat çekici uyarılarda bulundu. Cue’nun mesajı netti: Geleneksel arama motorlarını sarsacak asıl tehdit Microsoft’un Bing’i ya da DuckDuckGo değil, hızla gelişen yapay zeka olabilir.
Yapay Zeka, Mahkemelerden Daha Hızlı Hareket Ediyor
Washington’daki federal mahkeme salonunda ifade veren Cue, üretken yapay zeka teknolojilerinin kısa sürede büyük mesafeler kat ettiğini vurguladı. Cue’ye göre bu gelişmeler, Google’ın yıllardır sürdürdüğü arama motoru hakimiyetini yıkabilecek potansiyele sahip. Hatta bu teknolojilerin, mahkemenin olası yaptırımlarından daha etkili bir şekilde rekabet yaratabileceğini savundu.
Ancak Cue’nun mahkemeye dönüşünün ardında yalnızca teorik bir teknoloji öngörüsü değil, oldukça somut bir ekonomik gerçek yatıyor: Google’ın Apple’a yıllık ortalama 20 milyar dolarlık ödeme yaptığı anlaşma. Bu ödeme, Google’ın Safari tarayıcısında varsayılan arama motoru olma ayrıcalığı karşılığında gerçekleştiriliyor ve Apple’ın hizmet gelirlerinin önemli bir kısmını oluşturuyor.
20 Milyar Dolarlık Düğüm
Adalet Bakanlığı, bu anlaşmayı Google’ın çevrimiçi arama pazarındaki yasa dışı tekelleşme stratejilerinin bir parçası olarak görüyor. Yargıç Amit Mehta’nın 2023 yılındaki kararında, Google’ın benzer anlaşmalar yoluyla rekabeti engellediği tespit edilmişti. Şimdi ise mahkeme, bu hakimiyeti nasıl kırabileceğini tartışıyor.
Google, anlaşmaların tamamen yasaklanmasını önlemek için bazı tavizler önerdi. Apple ile yapılan mevcut anlaşmanın tümden iptal edilmemesi, fakat daha esnek ve şeffaf hale getirilmesi gerektiğini savunuyor. Adalet Bakanlığı ise daha radikal adımlar öneriyor: Google’ın Chrome tarayıcısının ayrıştırılması, arama verilerinin rakiplerle paylaşılması gibi.
Bu tartışmaların merkezindeki Apple, sürecin sonunda milyarlarca dolarlık bir gelir kaybı yaşama riskiyle karşı karşıya. Cue, bu olasılığı “çılgınca” olarak nitelendiriyor: “Google hata yaptıysa, bunun faturası neden bize kesiliyor?” diye sordu.
Apple, Gerçekten Alternatifsiz mi?
Cue, bugün için Apple’ın Google’a karşı gerçekçi bir alternatifi olmadığını söyledi. Google hâlâ kullanıcılar için en iyi arama deneyimini sunduğu için, Apple başka bir firmayla anlaştığında bile kullanıcılar doğrudan Google’a yönelecek. Bu da Apple’ın gelirden pay alamaması anlamına geliyor.
Apple’ın kendi arama motorunu geliştirmemesi de dikkat çeken bir diğer konu. Cue, bunun nedeninin Google’ın “gerçekten iyi iş çıkarması” ve Apple’ın kaynaklarını farklı alanlara odaklamak istemesi olduğunu belirtti. Ancak Adalet Bakanlığı, bu tercihin rekabetin önünü tıkadığı görüşünde.
Yapay Zeka Dönemi Başlıyor mu?
Cue, yapay zeka teknolojisinin “büyük bir teknolojik değişim” olduğunu belirterek, bu dönüşümün mevcut dengeyi bozabileceğini ifade etti. Apple henüz geleneksel aramanın yerini alacak bir yapay zeka çözümüne sahip değil, ancak bu alandaki gelişmeleri yakından izliyor. Safari üzerinden yapılan aramalarda ilk kez düşüş yaşandığını belirten Cue, kullanıcıların bilgiye ulaşmak için artık yapay zeka destekli sohbet robotlarına yönelmeye başladığını aktardı.
Cue’ya göre büyük dil modelleri ile geliştirilen yapay zeka sistemleri, henüz yeterli arama indeksine sahip olmasa da, bu açığı verimli teknolojilerle kapatabilecek seviyeye hızla yaklaşıyor. Google’ın arama verilerinin paylaşılması gibi adımların, bu yeni oyunculara ivme kazandırabileceğini de kabul ediyor.
Mahkemelere Mesaj: Teknoloji Petrol Değil, Değişim Kaçınılmaz
Cue’nun açıklamalarında dikkat çeken bir diğer vurgu ise teknoloji sektörünün doğası üzerineydi. “Biz bir petrol şirketi değiliz, diş macunu üretmiyoruz. Bu işler sonsuza kadar sürmez” diyen Cue, teknoloji devlerinin geçmişte nasıl hızla zirveye çıkıp kaybolduklarına dair örnekler verdi: HP, Sun Microsystems, Intel… Hepsi bir zamanların devleri, bugün ya yoklar ya da çok daha küçükler.
Sonuç olarak Apple, yapay zekayı rekabet dengesini değiştirecek yıkıcı bir güç olarak görürken, Google ile olan milyarlarca dolarlık iş birliğini de kaybetmek istemiyor. Cue’nun ifadesiyle, mahkemenin “şanslı olduğu” yer tam da burası: Eğer yapay zeka sahneye çıkmasaydı, çözüm için geriye çok az seçenek kalacaktı.
Şimdi mahkemenin önünde zorlu bir karar var. Teknoloji değişiyor, pazar dinamikleri evriliyor. Ancak bu evrim, Apple ve Google gibi devler için hem fırsat hem de ciddi bir tehdit anlamına geliyor.
