ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşı, teknoloji devlerini de içine çekecek şekilde derinleşmeye devam ediyor. Son olarak, Çin Devlet Piyasa Düzenleme İdaresi (State Administration for Market Regulation, SAMR), Google’a karşı bir antitröst soruşturması başlattığını duyurdu. Bu gelişme, ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin mallarına uyguladığı %10’luk ek gümrük tarifelerine doğrudan bir yanıt olarak değerlendiriliyor.
Soruşturmanın Arka Planı: Ticaret Gerilimi ve Teknoloji Rekabeti
Google, 2010 yılından bu yana Çin’deki arama ve internet hizmetlerinde engellenmiş durumda. Ancak şirket, reklam ve diğer yan hizmetler aracılığıyla Çinli üreticilerle ticari ilişkilerini sürdürüyordu. Yeni soruşturma, Google’ın Android işletim sisteminin Çin merkezli akıllı telefon üreticileri üzerindeki etkisini ve olası tekelleşme uygulamalarını mercek altına alacak.
SAMR tarafından yapılan açıklamada, Google’ın Çin’in Tekel Karşıtı Yasası’nı ihlal etmiş olabileceğine dair şüpheler olduğu belirtilirken, soruşturmanın detayları hakkında sınırlı bilgi paylaşıldı. Ancak kaynaklar, incelemenin Oppo, Xiaomi gibi Çin merkezli teknoloji devlerine yönelik rekabetçi dezavantajlar ve Google’ın pazardaki hakimiyeti etrafında şekillendiğini öne sürüyor.
Bu adım, Çin’in son dönemde ABD merkezli büyük teknoloji şirketlerine yönelik sıkı düzenlemelerinin bir parçası olarak görülüyor. Daha önce, 2024 yılının sonlarında Nvidia’ya karşı benzer bir antitröst soruşturması başlatılmış ve Intel’in de benzer bir incelemeye tabi tutulabileceği gündeme gelmişti.
Çin’in Misilleme Hamleleri: Tarifeler ve İhracat Kısıtlamaları
Google’a yönelik soruşturma, Pekin’in ABD’nin ticaret kısıtlamalarına verdiği kapsamlı bir yanıtın yalnızca bir parçası. Çin, ABD menşeli kömür ve sıvılaştırılmış doğal gaz ürünlerine %15 ek gümrük vergisi getirirken, ham petrol, tarım ekipmanları ve büyük araçlara %10’luk yeni tarifeler uygulayacağını duyurdu.
Buna ek olarak, Çin hükümeti, “ulusal güvenlik çıkarlarını koruma” gerekçesiyle stratejik minerallerin ihracatına sınırlamalar getirdi. Tungsten, tellür, rutenyum, molibden gibi kritik endüstriyel mineralleri kapsayan bu kısıtlamalar, küresel teknoloji tedarik zincirini etkileyebilir. Çin, aynı zamanda, ABD merkezli tekstil devi PVH Corp. (Calvin Klein ve Tommy Hilfiger markalarının sahibi) ve biyoteknoloji firması Illumina’yı kısıtlı kuruluşlar listesine ekledi.
ABD-Çin Ticaret Savaşında Yeni Dönem
Bu son gelişmeler, ABD ve Çin arasındaki ticaret geriliminin yalnızca gümrük vergileriyle sınırlı kalmayacağını ve teknoloji sektörüne yönelik daha geniş çaplı düzenleyici hamlelerle süreceğini gösteriyor.
ABD Başkanı Donald Trump, yeni tarifelerin “çok önemli” olduğunu ve Çin ile ticaret görüşmelerinin devam ettiğini belirtirken, Pekin’in bu soruşturmayla Washington’a açık bir mesaj verdiği yorumları yapılıyor. Çinli yetkililer, Google’a yönelik antitröst incelemesinin tamamen yasal düzenlemeler çerçevesinde olduğunu ifade etse de, bu hamle ABD’nin teknoloji devlerine yönelik bir baskı sürecinin işareti olarak görülüyor.
Küresel Teknoloji ve Ekonomi İçin Ne Anlama Geliyor?
Google’a yönelik antitröst soruşturması, yalnızca ABD-Çin ticaret savaşının bir parçası değil, aynı zamanda küresel teknoloji rekabetinin de bir yansıması. Çin’in büyük teknoloji firmalarına yönelik incelemeleri artırması, ABD’nin Çin’e uyguladığı yaptırımlara karşı elindeki en güçlü kartlardan biri olarak değerlendiriliyor.
Önümüzdeki süreçte, Google’ın Çin’deki iş ilişkileri üzerinde baskı artarken, diğer ABD merkezli teknoloji firmalarının da benzer düzenleyici engellerle karşılaşabileceği öngörülüyor. Çin ve ABD arasındaki ticaret savaşının, yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda teknolojik üstünlük mücadelesine de dönüştüğü netleşiyor.
Dünya, iki süper gücün ticaret ve teknoloji alanındaki hamlelerini dikkatle takip ederken, bu mücadelenin küresel piyasalar üzerindeki etkisi de giderek daha belirgin hale geliyor.